PROGRAM PARTII JN
II.A. USTRÓJ, SPRAWIEDLIWOŚĆ I SĄDOWNICTWO
17.
Wprowadzenie kontraktu wyborczego z prezydentem oraz z ugrupowaniami politycznymi (jako przedstawicielami narodu), który to kontrakt zapewni możliwość odwoływania ich w trakcie trwającej kadencji za niewywiązywanie się z zapisów kontraktowych.
ROZWINIĘCIE:
Reforma ta nawiązuje historycznie do skutecznej tradycji artykułów henrykowskich i pacta conventa Rzeczypospolitej Polski.
Pacta conventa (czyli „warunki uzgodnione”) to piękny demokratyczny zwyczaj, praktykowany od XVI wieku. Przed elekcją króla każdy z kandydatów musiał zaakceptować i podpisać warunki, na jakich Polacy gotowi będą dopuścić go do sprawowania tego urzędu. Była to w istocie umowa publicznoprawna, zobowiązująca przyszłego króla do spełnienia szeregu postanowień, dotyczących najistotniejszych spraw funkcjonowania państwa, takich jak: porządek ustrojowy i prawny, obronność, edukacja, polityka zagraniczna i gospodarka. Królem mógł być wybrany ten, kto nie tylko zaakceptował pacta conventa, ale również je wypełniał. Gdyby ich nie wypełniał, Polacy mieli prawo, a nawet obowiązek, wymówić mu posłuszeństwo i zdjąć go z urzędu.
Czy mając tak piękną tradycję polityczną, możemy pogodzić się z tym, aby obecni kandydaci wypowiadali najrozmaitsze obietnice wyborcze, bez konieczności ich wypełniania?